Оюн Кежегениң немецтерге туттургаш, канчаар дезип үнүпкени.
Бир-ле кежээ кежээки чем эккеп берген соонда, элээн олургаш, ам-на караңгылай берген эвеспе – деп бодап алгаш, эжиин соктап үнүп албаннаарын дилээн. Эжик ажытына берген. Баш удур демдекдеп алганы, эжик чанынга чергелешкек ийи шиви ыяштың уунче албаннаан кижи болуп кылаштап чорааш, «аас кежик чок орук» - деп бодангаш, ак хөйлең, чүвүрлүг чүгүрер дээн уунче агараш-ла дээн. Ооң соондан ийи автомат чаашкын дег тарбадып, чыраа аразынче ок садырткайнып турган. Ынчалза-даа аас-кежиктиг Оюн Кежелигге ок дегбээн. Ол 14 шак иштинде соксаал чок чүгүрген. Калбак делгем Белоруссияның, шынааларының, сугларын суксааш адыжы-биле узуп ижип, соонда немец шериглерниң ыттары истеп келир чадавас дээш улам-на хойдугуп үчораан.
Солдат оолдар автоматтары-биле «буруңгаар кылашта!» деп имнээн. Элээн кылаштап бар чорда, ооң кылаштап чадаанындан чөгенген чүве дег:
- Аътка ушкаш! – деп команданы берген.
- Ам-на амырадым – деп сеткили амыраан.
Аътка ушкажыр дээш көөрге, ак чүвүрүнүң, ак хөйлеңиниң чартыы чок, холдары ийи буду кызыл хан, ыяш чара соп каапкан болганын ынчаарда билген. Эвеген чанагаш кижи-дир мен деп ам-на боданы берген.
«Н» шериг кезээниң командири полковник кижиге чеде берген.
- Адың кымыл?
- Оюн Кежеге дээр.
- Кайыын келдиң?
- Немец шериг уундан.
- Чүге келдиң?
- Дезип үнүптүм.
- Кандыг нация кижи силер? Казах бе? Узбек бе?
- Тыва эки турачы.
- Тывалар кайда улузул?
- Абакан ындында. Моолдуң бетинде. Тыва республика бар. Оон келген мен.
- Кандыг шериг кезээнге турган сен?
- Алдыгы аъттыг корпустуң, сески дивизиязының, үжен бир полказының, дөрткү эскандронунуң солдады мен.
ТР ТКА. Ф. 720. О.1. Х. 8. А. 37-42.
- Мы будем жить в коротком слове - ПАМЯТЬ. Сборник документов о Великой Отечественной войне 1941-1945 гг. (фронтовые письма, воспоминания участников ВОВ). – Центральный государственный архив Республики Тыва. – Сибирское книжное издательство. – Новосибирск – 2010. –стр. 114-118.
Если Вы стали свидетелем аварии, пожара, необычного погодного явления, провала дороги или прорыва теплотрассы, сообщите об этом в ленте народных новостей. Загружайте фотографии через специальную форму.
Оставить сообщение: