Рекламный баннер 990x90px ban1
79.15
90.37

Рубрика "Тыва кыстың мөзүзү"

Рубрика "Тыва кыстың мөзүзү"

Тыва чоннуң езузу-биле кыс кижи дээрге ада-иезиниң эргелиг уруу, ха-дунмазының буянныг угбазы, кады чурттаан оонуң ээзинин шынчы эжи, ажы-толүнүң эргим ынак авазы, уйнуктарының хүндүлүг кырган-авазы болур.



Кыс кижи амыдыралдың ээзи, идегели, ынаныжы мен деп чүвени ыяк билген турарын чедип алыр сорулгалыг болур ужурлуг. Тыва кыс уруг чараш аажы-чаңныг, бүдүштүг, чымчак сеткилдиг, дузааргак, кээргээчел, хүндүлээчел кижи болур ужурлуг.

Ынчалза кижиниң бүдүжү азы мөзүзү эки-даа, багай-даа талаларлыг болур. Ону эдип-чазап алыры кижиниң тура-соруундан хамааржыр. Шаг уениң оскерилген шаа-биле өг-булениң мөзү-бүдүжу багай талазынче элээн оскерлиишкиннерлиг апарганын чугле бо амгы уеде эвес, 20-30 чыл бурунгаар «Эне созу» деп солуннуң номчукчузу демдеглеп турганын сонуургадыр-дыр бис.

«3 шактың автобузу-даа келген. Пассажирлерниң ковейи аажок. Вокзалга шуугап турган эзирик угбай база бо кирип келди, уен-даян ырлавышаан, баар суурун адап, сула чаңнап олур. Аныяктарның кичээнгейи чалчык кижиже угланган: «Оода-ла уен-даян ырлап-шоорлап алгырып-кышкырбас чүве болза корем»-даа дижирлер. Шынап-ла, бо хире улуг назылыг херээжен кижи арыг-чаагай арын-нүүрүн оскунуп, сула салдыныпкан чоруурга, бодум хуумда дыка ыядып, эпчоксундум. Ол эзирик угбайны вокзалга кандыг нацияның кижилери корбеди дээр. Соң даарта база-ла тываларны бак соглей берзе. Арта-ла тыва кыс улус шупту арагачылар дээн чижектиг хоп-нүгүлдү топ солуннарга бижий берзе.

Чамдык ийи-чангыс тыва кыс кижилерниң үлегер-чижек чок, кара туразында барганы – амгы чуртталганың база бир четпес талазы. Шак ындыгларның уржуундан хоп-меге унер, ажы-толдеривиске, шериг барган оолдарывыска берге байдалдарны чедирип база турар болгай. Мону оваарып, эки-ле боданза эки боор деп бодаар мен», - деп республиканын бир кожууннуң чурттакчызы чагаазын дооскан.

"Эне созү". – Кызыл – 1993 чыл. – №3 (62). – арын 2. – «Ыядып, эпчоксундум».

39574

Оставить сообщение:

Поделитесь новостями с жителями города
Если Вы стали свидетелем аварии, пожара, необычного погодного явления, провала дороги или прорыва теплотрассы, сообщите об этом в ленте народных новостей. Загружайте фотографии через специальную форму.
Полезные ресурсы